ارزشیابی اثر دوز یادآور پلت‌فرم‌های مختلف واکسن‌ها

پژوهشگران از تایلند در پژوهشی که ۵ دسامبر ۲۰۲۱ بصورت پیش‌چاپ در Medrxiv منتشر شد، اثر دوز یادآور پلت‌فرم‌های مختلف واکسن‌ها، از جمله: واکسن غیرفعال سینوفارم، واکسن وکتور ویروسی آکسفورد-آسترازنکا و واکسن mRNA فایزر-بیون‌تک در بزرگسالان سالم که دوز کامل واکسن غیرفعال کروناوک را دریافت کرده بودند، را مورد ارزشیابی قرار دادند.
شرکت‌کنندگان سالم ≥۱۸ سال که ۲ دوز از کروناوک دریافت کردند برای دریافت دوز مازاد با واکسن کووید-۱۹ غیرفعال یا mRNA پس از ۴-۳ ماه از دوز نخست کروناوک استخدام شدند.
میانگین سنی شرکت‌کنندگانی که واکسن‌های سینوفارم، آسترازنکا و فایزر را دریافت کردند، به ترتیب، ۴۲.۷، ۴۱.۶ و ۴۴.۲ سال بود.
داده‌های واکنش‌زایی این گروه با توجه به عارضه‌های جانبی موضعی و سیستماتیک در افرادی که واکسن غیرفعال سینوفارم دریافت کرده بودند، بطور قابل توجهی در مقایسه با سایر واکسن‌های یادآور کمتر بود.
شایع‌ترین عارضه‌های جانبی (AEs) موضعی و سیستمی پس از دوز سوم یادآور درد در محل تزریق و درد ماهیچه بود.
تجزیه و تحلیل بیشتر نشان داد که AEها پس از دریافت واکسن سینوفارم بطور قابل توجهی کمتر از دو گونه دیگر واکسن بود، به جز برای استفراغ.
درد ماهیچه در ۴۰.۴% کل شرکت‌کنندگانی که واکسن آکسفورد-آسترازنکا دریافت کردند، چشمگیر بود.
دوز یادآور بدون هیچ عارضه جانبی جدی، ایمن بود.

ایمن‌زایی
ایمن‌زایی نشان داد که دوز یادآور با واکسن آکسفورد-آسترازنکا و فایزر-بیون‌تک به یک نسبت قابل توجهی از پادتن Ig ضد دامنه اتصال گیرنده (RBD)، پادتن IgG ضد RBD و پادتن IgA ضد S1 دست یافت.
در مقابل، واکسن سینوفارم به پاسخ تقویت‌کننده کمتر از دیگر واکسن‌ها دست یافت.
تیتر میانگین ژئومتریک (GMT) پادتن Ig ضد RBD، پادتن IgG ضد RBD سه گروه پیش از دوز یادآور، سطح‌های مشابه نشان داد.
دوز سوم با واکسن‌های سینوفارم، آسترازنکا و فایزر GMTهای پادتن Ig ضد RBD بطور قابل توجه ایجاد کردند که در روز ۱۴ پس از واکسیناسیون به ترتیب، ۱۰۷۳، ۹۸۶۵ یا ۲۰۷۸۷ U/mL بود.
افزون بر این، پادتن IgG ضد نوکلئوکپسید تنها در بین گروهی که دوز یادآور سینوفارم دریافت کرده بودند مشاهده شد.

داده‌ها نشان داد که واکسن فایزر دارای بالاترین ایمن‌زایی بود در حالی که واکسن سینوفارم کمترین ایمن‌زایی را نشان داد.
در مقایسه‌ی تیتر پادتن در روزهای ۱۴ بین دریافت‌کنندگان آسترازنکا و فایزر، پژوهشگران تفاوت قابل توجهی در GMTهای کلی پادتن Ig ضد RBD و پادتن IgG ضد RBD پیدا نکردند.
تفاوت قابل توجهی در پادتن IgA ضد S1 در بین سه گروه بیمار در حالت پایه وجود نداشت. جالب توجه اینکه دوز یادآور توانست پادتن IgA ضد S1 را پس از دریافت آسترازنکا و فایزر بطور قابل توجهی افزایش دهد.
اگرچه سینوفارم توانست بیش از ۲ برابر نسبت پادتن IgA ضد S1 را در ۱۴ روز در مقایسه با حالت پایه افزایش دهد، تفاوت معنادار نبود.
در نتیجه، فعالیت خنثی‌سازی سرم افراد واکسینه‌شده دارای مهار بالای بیش از ۹۰% در برابر گونه‌ی وحشی SARS-CoV-2 و واریانت‌های آن‌ (آلفا، بتا و دلتا) بود.
نتیجه‌ها نشان داد که دوز یادآور با آسترازنکا یا فایزر دارای فعالیت مهار در برابر گونه‌ی وحشی (WT) و سویه‌های واریانت بیش از ۹۰% در روز ۲۸ بود، در حالی که دوز یادآور با سینوفارم در فعالیت مهار در برابر گونه‌ی وحشی SARS-CoV-2 و سویه‌های واریانت آنها بطور قابل توجهی کمتر از دو واکسن دیگر بود.
بر اساس این داده‌ها، دوز یادآور با وکتور ویروسی یا mRNA با توجه به ایمن‌زایی بالا در برابر WT ویروس SARS-CoV-2 و واریانت‌های آن مطلوب‌تر بود.
پاسخ سلول T
برای بررسی اینکه آیا واکسیناسیون یک پاسخ سلول T ایجاد می‌کند، سنجش آزادسازی اینترفرون گاما در کل خون انجام شد.
چندین مقایسه برای IFN-ɣ CD4+ و IFN-ɣ نشان داد که افزایش قابل توجهی در گروه واکسیناسیون با آسترازنکا یا فایزر در طی ۱۴ روز در مقایسه با حالت پایه وجود داشت، به جز سینوفارم که تفاوت قابل توجهی نداشت.
در کل، یک پاسخ سلول T در برابر پپتیدهای SARS-CoV-2 در گروه‌های آسترازنکا و فایزر مشهود بود. افزایش قابل توجهی در سطح‌های پاسخ سلول T ترشح‌کننده اینترفرون گاما پس از واکسیناسیون یادآور وکتور ویروسی یا mRNA پیدا کرد.
این پژوهش نشان داد که تجویز با دوزهای یادآور آسترازنکا یا فایزر در افراد با سابقه‌ی دو دوز واکسن غیرفعال (کروناوک) ایمن‌زایی بالایی با عارضه‌های جانبی قابل قبول بدست آورد.

منبع :